دلیل کم شدن شیردهی گوسفندان
تولید شیر و لبنیات از گوسفندان، یک منبع مهم در تأمین غذاست. خواص شیر و لبنیات اهمیت بالایی در سبد غذایی روزانه برخوردار است و نقش مؤثری در جلوگیری از امراض مانند پوکی استخوان و بروز مشکلات قلبی-عروقی دارد. با افزایش جمعیت و تغییر در سبک زندگی، تولید شیر به صورت صنعتی و سنتی افزایش یافته است. گوسفند، به عنوان دامی سبک، به میزان زیادی به تولید شیر و لبنیات کمک می‌کند. در این راستا، حفظ تغذیه، مراقبت از سلامت، و ایجاد شرایط محیطی مناسب از اهمیت ویژه‌ای برخوردارند.
علل کم شدن شیر گوسفندان
کم شدن شیردهی گوسفندان ممکن است به دلیل عواملی همچون انگل‌های داخلی، مشکلات هورمونی، مصرف نامتناسب غذا، و مشکلات بهداشتی رخ دهد. این عوامل می‌توانند به گوسفندان آسیب برسانند و تأثیر منفی بر شیردهی آنها بگذارند.
عوامل کلیدی کاهش شیردهی گوسفندان در دامداری
- انگل های داخلی: عامل مهم در کاهش شیردهی گوسفندان که میتواند یکی از دلایل مرگ ناگهانی گوسفندان شما شود
- ورم پستان بالینی: مشکل جدی مؤثر بر تولید شیر در گوسفندان
- مشکلات هورمونی و اندوکرینی: تأثیرگذار بر سیستم تولید شیر گوسفندان
- مسمومیت با مواد غذایی یا شیمیایی: اثرگذار بر سلامتی و تولید شیر
- مصرف بیش از حد غلات، چربی و نشاسته: عوامل تغذیه‌ای مؤثر بر کم شدن شیر
- کمبود مواد غذایی و نقص ویتامین B12: تأثیرگذار بر عملکرد شیردهی
- کمبود آب: تأثیر مستقیم بر شیردهی گوسفندان
- وجود بیماری های ورم پستان و هورمونی: عوامل تنظیم کننده شیردهی گوسفندان
انواع نژاد گوسفند شیرده
میتوان نژاد های گوسفند به دو دسته گوسفند پرواری و شیری تقسیم کرد که در این بین گوسفند شیری قشقایی و بلوچی جزو بهترین نژاد های تولید شیر در ایران هستن
نژاد قشقایی
نژاد گوسفندهای قشقایی که در استان‌های فارس، کردستان و آذربایجان غربی یافت می‌شوند، به دلیل شیردهی زیاد و کیفیت بالای شیر خود شناخته شده‌اند. این نژاد در یک دوره شیردهی حدود ۲۰۰ روزه، میتواند به طور متوسط ۵۰ تا ۶۰ کیلوگرم شیر تولید کند. شیر گوسفندان قشقایی به دلیل داشتن چربی بالا و پروتئین زیاد، برای سلامتی بسیار مفید است.
نژاد بلوچی
نژاد گوسفندهای بلوچی که در استان‌های سیستان و بلوچستان، کرمان و هرمزگان یافت می‌شوند، به دلیل مقاومت در برابر شرایط سخت محیطی و سازگاری با آب و هوای گرم و خشک، شناخته شده‌اند. این نژاد نیز در یک دوره شیردهی حدود ۲۰۰ روزه، میتواند به طور متوسط ۴۰ تا ۵۰ کیلوگرم شیر تولید کند. شیر گوسفندان بلوچی نیز به دلیل داشتن چربی بالا و پروتئین زیاد، برای سلامتی مفید است.
- گوسفندان دولان چینی به دلیل پشم مرغوب، گوشت باکیفیت و مقاومت بالا در برابر بیماری‌ها، گران‌ترین گوسفندان جهان هستند.
- گوسفندان British با وزن میش‌هایی تا ۷۹ کیلوگرم، از نژادهای سنگین هستند و پشمی اسفنجی ضخیم دارند. این نژاد توانایی تولید شیر در حدود ۶۵۰ تا ۹۰۰ لیتر در دوره شیردهی ۳۰۰ روزه را دارند.
- گوسفندان فریزی شرقی از بهترین نژادهای تولید کننده شیر گوسفند در جهان هستند و در منطقه Friesland توسعه یافته‌اند. این گوسفندان مطیع و آرام هستند و مشکلات اصلی آنها در آب و هوای گرم است.
- گوسفندان Lacaune از نژادهای شیری فرانسوی هستند که برای تولید پنیر روکفورت معروف هستند. تولید شیر آنها حدوداً ۲۸۹ لیتر در هر دوره شیردهی با چربی ۷٫۱۴٪ و پروتئین ۵٫۸۱٪ است.
- گوسفندان اسرائیلی آصف، نتیجه تلاقی نژادهای گوسفندان آواسی و فریزن شرقی هستند. این گوسفندان در ایالات متحده به دلیل تولید پنیر خوب از شیر آنها، محبوبیت زیادی پیدا کرده‌اند.
- گوسفندان Finnsheep، با تولید خوب در هر دوره شیردهی، مورد توجه قرار گرفته‌اند. گوسفندان Chios یونان با تولید پنیرهای معروف، به عنوان نژادی جالب شناخته می‌شوند.
- گوسفندان کاتادین با مقاومت بدنی بالا، در محیط‌های سخت آب و هوایی به خوبی پرورش می‌یابند و از شیر آنها علاوه بر تولید شیر، موی ضخیم در زمستان و درصد دوقلوزایی بالا نیز بهره‌مند هستند.
- گوسفندان Chios یونان با تولید شیر حدود ۱۲۰ تا ۲۷۲ کیلوگرم در دوره شیردهی ۲۱۰ روزه، جزو نژادهای معروف هستند.
- گوسفندان Sarda ایتالیا به دلیل تولید شیر برای ساخت پنیر معروف pecorino Sardo شناخته شده‌اند. این گوسفندان با پشم درشت به منظور ساخت انواع محصولات بافتنی نیز استفاده می‌شوند.
افزایش شیر دهی گوسفندان
راه های افزایش شیر در گوسفندان
- رژیم غذایی متعادل با انرژی کافی از یونجه، مراتع و دانه‌ها.
- ارزیابی دقیق کیفیت خوراک دام با توجه به تفاوت‌های نژاد و شرایط آب و هوایی.
- بررسی مداوم گوسفندان برای شناسایی بیماری‌ها و مشکلات بهداشتی.
- استفاده از مکمل‌ها و ویتامین‌ها تحت نظر دامپزشک.
- رعایت نکات و اصول نگهداری دام در فصول سرد
- متعادل نگهداشتن دما و رطوبت محل نگهداری دام در فصول سرد
- افزایش دفعات خوراک دادن به دام و افزایش دفعات شیردهی.
- واکسیناسیون به موقع دام‌ها برای مقاومت در برابر بیماری‌ها.
- شناخت بیماری‌های محتمل و اقدام به جلوگیری از آنها.
- استفاده از مکان‌های مناسب با امکان تهویه راحت برای نگهداری دام‌ها.
- راهکارهای افزایش تولید شیر گوسفندان:
- تهیه تغذیه کامل و غنی برای گوسفندان آبستن.
- استفاده از مکمل‌ها و ویتامین‌ها با نظر دامپزشک.
- انتخاب نژادهای شیری سازگار با شرایط آب و هوای منطقه.
- چک کردن دوره‌های گوسفندان برای اطمینان از سلامت آنها.
- بررسی محل نگهداری در بازه‌های زمانی مختلف از لحاظ بهداشت و شرایط محیطی.
روش های شیردوشی گوسفند
شیردوشی گوسفندان به دو روش دستی و با دستگاه شیردوشی انجام میشود که هنگام انجام باید به چند نکته توجه کرد :
- شیردوشی دستی:
- شستشو با آب گرم و صابون.
- ماساژ آرام برای تحریک جریان شیر.
- استفاده از دهان برای خروج شیر.
- شیردوشی با دستگاه:
- تنظیم صحیح دستگاه شیردوش.
- استفاده از حوله برای خشک کردن پستان‌ها.
- قرار دادن فنجان‌ها و روشن کردن دستگاه.
- نکات مهم هنگام انجام شیردوشی:
- ماساژ آرام قبل از شیردوشی برای تسهیل جریان شیر.
- ماساژ با فشار آرام در حین شیردوشی برای جلوگیری از درد.
- شستشو با آب گرم و صابون پس از شیردوشی جهت حفظ بهداشت.