معرفی انواع داروهای ضد انگل گوسفند
انگل‌ها و نماتد ها ، یکی از مهم‌ترین عوامل بیماری‌زا در گوسفندان هستند. این انگل‌ها می‌توانند باعث کاهش وزن، کاهش تولید شیر و حتی مرگ حیوانات شوند. مقاومت انگل‌ها دربرابر داروها در حال افزایش است، بنابراین استفاده از داروهای ضد انگل موثر و ایمن ضروری است.دامداران باید از اهمیت سلامت گوسفندان آگاه باشند و برای حفظ آن تلاش کنند. استفاده از داروهای ضد انگل موثر و ایمن یکی از مهم‌ترین اقداماتی است که میتوان برای حفظ سلامت گوسفندان انجام داد چرا که بی اهمیت بودن نسبت به این موضوع میتواند موجب مرگ ناگهانی گوسفندان شما شود
میزان مصرف دارو های ضد انگل در نژاد های متفاوت به عوامل مختلفی بستگی دارد .به طور مثال میتوان به گوسفندان پرواری اشاره کرد که به دلیل داشتن بدنی مقام تر نیاز به فواصل کم برای مصرف ضد انگل ندارند
معرفی انواع داروهای ضد انگل گوسفند
انزول بند
سیستم میکروتوبولی انگل‌ها و سلول‌های پستانداران، باعث مهار جذب و انتقال گلوکز و در نهایت مرگ سلولی می‌شود. آلبندازول و مبندازول معمولاً برای درمان عفونت‌های نماتد روده‌ای (آسکاریازیس، عفونت کرم قلابدار، تریکوریازیس، استرونژیلوئیدازیس و انتروبیازیس، کرم‌های گرد روده‌ای) تجویز می‌شوند. این داروها همچنین برای عفونت‌های کرم نواری روده (تانیازها و هیمنولپیازیس) مورد استفاده قرار می‌گیرند
آلبندازول
برای درمان عفونت‌های فیلاریال (فیلاریاز لنفاوی، انکوسرسیاز، لوازیس، مانسونلوز و دیروفیلاریازیس) به تنهایی یا در ترکیب با دیگر داروها مانند ایورمکتین یا دی‌اتیل کاربامازین مورد استفاده قرار می‌گیرد. این دارو به طور کلی بی‌خطر و با عوارض جانبی کمی همراه است. با این حال، در مصرف طولانی مدت (بیش از ۱۴ تا ۲۸ روز) ممکن است عوارض جانبی مانند سمیت کبدی و دیگر واکنش‌ها رخ دهد.
در زمان استفاده از این دارو، موارد زیر را رعایت کنید:
- از خوراندن آلبندازول به دام از روز جفت گیری تا ۴۵ روز پس از آن اجتناب کنید.
- آلبندازول را از دسترس اطفال دور نگاه دارید و در صورت آلوده شدن چشم و دست، موضع را سریعاً با آب بشویید.
- محل خشک با دمای زیر ۲۵ درجه سانتی گراد بهترین مکان برای نگهداری این دارو است.
- بهترین زمان برای کشتار گوسفند زنده، ۲۸ روز پس از قطع مصرف این دارو است. در مورد شیر، قطع سه روزه دارو کفایت می‌کند. این دارو در ورق‌های ۱۰ عددی و جعبه‌های ۵۰ تایی موجود می‌باشد.
پرازیکوانتل
پرازیکوانتل یا سستوسید یک داروی ضد انگل است که برای درمان شیستوزوما (عفونت با گونه‌ای انگل در جریان خون دام)، فلوک کبدی (عفونت ناشی از انگل در داخل کبد) و درمان کرم نواری در گوسفند و بز استفاده می‌شود. این دارو در دسته آنتی سستود قرار دارد و به عنوان یکی از داروهای ضد انگل مورد استفاده در دامپزشکی نیز قرار می‌گیرد. پرازیکوانتل در حیوانات به دلیل سمیت کم، به طور کلی به عنوان ایمن معتبر محسوب می‌شود. مصرف مناسب برای گوسفند زنده در حدود ۱۰ تا ۱۵ میلی‌گرم برای هر کیلوگرم وزن گوسفند است.
این دارو به سرعت در اندام انگل‌هایی مانند ترماتودها و سستودها جذب می‌شود و اثرات اولیه آن شامل فلج عضلات و سوراخ شدن پوشش بیرونی انگل است. بهترین محیط برای نگهداری این دارو محیط خشک با دمای کمتر از ۲۵ درجه سانتی‌گراد است.
تریکلا بندازول
تریکلا بندازول یک داروی ضد انگل است که برای درمان فاسیولیازیس، عفونت ناشی از انگل فلوک کبد و عفونت ناشی از کرم‌های مسطح در کبد و مجاری صفراوی در گوسفندان استفاده می‌شود. این دارو به عنوان یک بنزیمیدازول فعال بر ضد انگل های فاسیولای نابالغ و بالغ عمل می‌کند. مکانیسم اثر آن ناشی از مهار تشکیل میکروتوبول است.
علائم بیماری فلوک کبد در گوسفند شامل کم‌هوشی، یرقان (زردی)، کم‌خونی و… است که در عفونت‌های شدید میتواند به مرگ ناگهانی گوسفندان منجر شود. این بیماری با درمان تریکلا بندازول به راحتی قابل درمان است. میزان مصرف مناسب این دارو در گوسفندان معادل ۲۵۰ میلی‌گرم به ازای هر ۲۵ کیلوگرم وزن گوسفند است. مصرف گوشت گوسفندانی که این دارو را مصرف کرده‌اند تنها پس از گذشت ۲۸ روز و مصرف شیر آنها پس از ۷ روز بلامانع است.
لوامیزول
لوامیزول ابتدا به عنوان یک تعدیل‌کننده ایمنی در درمان سرطان‌های مختلف مورد استفاده قرار می‌گرفت، اما به دلیل اثرات نامطلوب برای انسان، از سال ۲۰۰۰ به بعد مصرف آن در این حوزه ممنوع شد. در حال حاضر، لوامیزول به عنوان یک داروی ضدانگل در دامپزشکی استفاده می‌شود. این دارو برای درمان عفونت‌های ناشی از نماتودها در نشخوارکنندگان، به ویژه گوسفندان، مورد استفاده قرار می‌گیرد.
از این رو برخی از نژادهای گوسفند به طور طبیعی نسبت به انگل ها مقاوم تر از نژادهای دیگر هستند. این مقاومت ممکن است به دلیل ژنتیک، سیستم ایمنی قوی تر یا عوامل دیگر باشد.
به عنوان مثال، نژادهای گوسفند قشقایی و یا بلوچی معمولاً نسبت به انگل ها مقاوم تر هستند.
نکات مهم در هنگام مصرف داروهای ضد انگل برای کوسفندان
- تشخیص دقیق: نمونه‌های مناسب گرفته شود و بیماری به خوبی تشخیص داده شود.
- انتخاب دارو مناسب: نوع دقیق دارو با توجه به نوع انگل مشخص شود.
- محاسبه دقیق دوز: دوز دارو بر اساس وزن گوسفند محاسبه و رعایت شود.
- پیروی از دستورات: دقت به دستورات زمان‌بندی و مدت مصرف دارو.
- پایش وضعیت سلامتی: وضعیت گوسفندان به دقت پایش و در صورت لزوم تغییرات درمانی انجام شود.
- زمان قطع دارو: زمان صحیح برای قطع داروها به دقت رعایت شود.
- نگهداری دارو: داروها در شرایط مناسب نگهداری شوند.
- پیشگیری از مقاومت: انتخاب دارو با مکانیسم اثر متنوع مقاومت را کاهش دهد.
- پرهیز از تداخل با خوراکی‌ها: دقت به تداخل داروها با خوراکی‌ها.